Truyền cảm hứng từ điều mình yêu theo từng bước trưởng thành của học sinh

Trường THPT Chuyên Lê Qúy Đôn, Thành phố Quy Nhơn, tỉnh Gia Lai

Giáo viên Trần Thành Trung

Mối nhân duyên bất ngờ với con đường giảng dạy Tiếng Nhật. Dẫu có lúc chông chênh, nhưng tình yêu dành cho học sinh đã giúp cô Trung vững bước.

Cơ duyên đến với nghề giáo: Tình cờ hay định mệnh?
 
Khi được hỏi về lý do trở thành giáo viên tiếng Nhật, cô Trung chia sẻ: “Thật ra ban đầu tôi không có ý định trở thành giáo viên dạy tiếng Nhật. Sau khi tốt nghiệp ngành Ngôn ngữ Nhật Bản tại Đại học Lạc Hồng (Đồng Nai), tôi đã làm việc cho một công ty Nhật tại TP.Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, vào năm 2012, Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn (Quy Nhơn) bắt đầu triển khai chương trình giảng dạy tiếng Nhật. Chính vào thời điểm đó, cha tôi đã tình cờ nhìn thấy thông báo tuyển dụng giáo viên tiếng Nhật và bất ngờ gọi điện bảo tôi nộp hồ sơ ứng tuyển. Dù cho hạn chót nộp đơn ứng tuyển là ngay ngày hôm sau, nhưng tôi vẫn kịp nộp và được tuyển chọn làm giáo viên. Tôi thật sự rất bất ngờ. Mặc dù thành tích tiếng Nhật ở đại học của tôi không tệ, nhưng tại một ngôi trường danh giá như chuyên Lê Quý Đôn, nơi quy tụ những học sinh xuất sắc nhất, tôi đã lo lắng không biết mình có đủ khả năng để giảng dạy trong một môi trường như vậy hay không.”

Vì yêu thích nên muốn lan tỏa

― Dù đã trở thành giáo viên tiếng Nhật từ một cuộc gọi bất ngờ của cha, điều gì đã khiến cô gắn bó lâu dài với nghề?

Cô Trung chia sẻ: “Bạn bè xung quanh thường nói với tôi rằng, việc biết nói tiếng Nhật hay làm giáo viên tiếng Nhật thì rất ngầu. Tuy nhiên, lý do thực sự khiến tôi bước tiếp trên con đường này không phải vì “ngầu”, mà vì tôi thật sự yêu văn hóa truyền thống Nhật Bản.

Tôi đặc biệt yêu thích tinh thần trà đạo Nhật Bản. Trong đó có những giá trị sâu sắc như là “Hòa” – sự hài hòa giữa con người với con người hay giữa con người với thiên nhiên; “Kính” – sự tôn trọng lẫn nhau trong đời sống; “Thanh” – sự thanh khiết của tâm hồn và sự thanh sạch của môi trường sống; và “Tịch” – hơi thở tĩnh lặng của đời thường và kiếp nhân sinh.

Hằng năm, tôi đều giới thiệu văn hóa trà đạo cho học sinh và tạo cơ hội để các em được trải nghiệm văn hóa ấy. Nhưng điều tôi muốn truyền đạt không chỉ là cách uống trà, mà là tinh thần đằng sau nghệ thuật ấy.

Tôi không dạy với tâm thế “phải truyền đạt kiến thức”, mà là vì tôi thật sự muốn chia sẻ điều mình yêu thích. Có lẽ chính cảm xúc đó đã giúp tôi gắn bó với nghề lâu đến vậy.

Chìa khóa của một tiết học thành công chính là hiểu tâm lý học sinh

Khi được hỏi về điều quan trọng nhất cần lưu ý khi đứng lớp, cô Trung chia sẻ: “Trước mỗi tiết học, tôi luôn dành thời gian để nắm chắc nội dung bài giảng, xác định rõ mục tiêu bài và kiểm tra xem tiến trình giảng dạy có đi đúng hướng hay không. Điều này rất quan trọng. Bên cạnh đó, vì mỗi học sinh có mức độ hiểu bài và tính cách khác nhau, tôi luôn cố gắng thiết kế hoạt động phù hợp với trình độ tiếng Nhật và khả năng tiếp thu của từng em.” Theo cô, để tiết học trở nên thú vị, việc hiểu rõ tâm lý học sinh theo từng độ tuổi và khối lớp là điều không thể thiếu.

― Vậy xin cô cho biết cụ thể cô đã làm gì để đạt được điều đó?

Về cách áp dụng cụ thể, cô cho biết: “Học sinh lớp 10 thường háo hức với những điều mới mẻ, vẫn còn mang nét hồn nhiên nên tôi sử dụng nhiều hình ảnh minh họa và video để thu hút sự chú ý. Lên lớp 11, các em ở lứa tuổi chuyển giao giữa trẻ con và người lớn, nhưng tôi chọn cách đối xử với các em như những người trưởng thành. Ví dụ, khi học về chủ đề mua sắm, thay vì dùng tiền đồ chơi, tôi sử dụng tiền thật khi giảng dạy là các em đã thấy hứng thú hơn rất nhiều. Điều quan trọng là  trong mỗi tiết học cần phải khơi gợi được sự quan tâm, hứng thú của học sinh.”

“Lên lớp 12, các em bắt đầu bận rộn với việc ôn thi đại học, thời gian tiếp xúc với tiếng Nhật ngoài giờ học cũng giảm đi. Thế nhưng, tôi không cố gắng ra nhiều bài tập cho học sinh, mà tập trung tạo môi trường học tập vui vẻ, hiệu quả ngay trong tiết học.”

Dù ở khối lớp nào, cô Trung cũng luôn lấy học sinh làm trung tâm của quá trình dạy và học. “Giáo viên không phải là người ‘ép buộc’ học sinh phải học tập, mà cần tạo điều kiện để các em muốn giao tiếp, muốn tham gia. Tôi thường xuyên đưa vào các hoạt động thảo luận nhóm, làm việc theo cặp để khuyến khích sự chủ động của các em. Quan sát kỹ từng học sinh và thiết kế hoạt động phù hợp với tâm lý của các em là điều tôi luôn tâm niệm.”

Vất vả đấy, nhưng sẽ ổn thôi.

 — Sau cùng, với tư cách là người đi trước, cô có thể chia sẽ đôi lời nhắn gửi đến những giáo viên trẻ đang không ngừng cố gắng có được không?

“Dù tôi đã từng học tiếng Nhật ở đại học và cũng từng làm việc tại công ty Nhật, thế nhưng khi mới bắt đầu dạy Tiếng Nhật, tôi vẫn không tự tin về trình khả năng tiếng Nhật, kiến thức chuyên môn hay phương pháp giảng dạy của mình. Nhưng tôi nghĩ, khi ta còn trẻ, việc đương đầu với khó khăn trong công việc là chuyện bình thường, dù đó là bất cứ ngành nghề nào đi chăng nữa.

Hồi đó, tôi không có tài liệu giảng dạy, cũng không biết cách viết giáo án. May mắn là mẹ tôi đã hỗ trợ tôi trong việc làm tài liệu giảng dạy. Giờ đây, chính các em học sinh cũng giúp đỡ cho tôi. Chẳng hạn như các em học sinh lớp 12 đã làm flash card (thẻ học từ vựng) Hiragana (chữ mềm) cho học sinh lớp 10. Vậy nên, điều mà tôi muốn nhắn nhủ với những giáo viên trẻ đang tự mình phấn đấu từng ngày rằng: “Các bạn không đơn độc trên hành trình trồng người, những người bên cạnh sẽ luôn giúp đỡ cho các em.”

Khi chúng tôi có cơ hội tham dự giờ học của cô Trung, có lẽ điều để lại ấn tượng sâu sắc chính là không khí vui vẻ, sôi nổi giữa cô và trò, cùng những khoảnh khắc giao tiếp bằng tiếng Nhật hết sức tự nhiên. Đằng sau những tiết học ấy là tình cảm yêu mến dành cho nước Nhật và sự quan tâm ấm áp mà cô Thành Trung dành cho từng học sinh.

＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊＊

Bài viết được biên tập từ nội dung phỏng vấn bằng tiếng Nhật với cô Trần Thành Trung. Toàn bộ ảnh minh họa do chính nhân vật cung cấp.